PASEWALK – De Duitse motorzweverproducent Stemme heeft de productie van de S12 en S15 geconcentreerd in Pasewalk ten noordoosten van Berlijn. De huidige productielocatie in Strausberg ten oosten van Berlijn zal zich op onderhoud gaan toeleggen.
Het in 1984 door Dr. Reiner Stemme opgerichte bedrijf heeft momenteel 120 medewerkers op de loonlijst staan en verkocht sinds de productiestart meer dan vierhonderd vliegtuigen. Tegenwoordig kunnen jaarlijks tot achttien nieuwe vliegtuigen worden gebouwd. Stemme is sinds 2017 ook eigenaar van de Duitse MLA-producent Remos die meer dan 465 vliegtuigen afleverde, waaronder de huidige GX-NXT/GX-nXES varianten.
S-12
Tegenwoordig kan bij Stemme gekozen worden uit een drietal varianten die elk plaats bieden aan twee personen: de S12 Short Wing Sky Cruiser (spanwijdte 21,7 m), de S12 Twin Voyager en de S12 Grand Tourer (beiden met een spanwijdte 25 m).
De huidige versies van de Stemme S12 hebben een intrekbaar landingsgestel, elektrische trim, automatische piloot en LX 9070T computer. De S12 Grand Tourer is daarenboven uitgerust met het Garmin G3X digitale instrumentenpaneel, met 7-inch touchscreens. Opties zijn Garmin GPS, transponder, kompas en anti-collision systeem. Voor het basismodel moet op een aanschafprijs van 725.000 euro worden gerekend.
Rotax 914
De modellen worden aangedreven door Rotax 914 F2/S1 viertakt flat-four turbomotoren met luchtgekoelde cilinders en watergekoelde cilinderkop. Via de koolstofvezel aandrijfas drijft de Rotax met zijn 115 pk een recent gecertificeerde tweebladige Duc propeller in de neuskegel van het vliegtuig aan. Deze propeller met variabele spoed wordt ingeschakeld om op te stijgen, het zoeken naar lift en het landen. Er is in een Stemme dus geen sleepvliegtuig, lier of grondpersoneel nodig om het luchtruim te kiezen. Voor alle modellen varianten geldt dat het slechts vijf seconden vergt om de motor te start en de propeller uit- of inschuift in zijn glijdende kegel.
Met ingeschakelde motor zijn klimsnelheden mogelijk van 645 ft/min (3,29 m/s) gevolgd door kruissnelheden 140 kts (259 km/h) bij een geprojecteerd vliegbereik van 950 nm (1.759 km). In zweefmodus legt de S12 SW per verloren hoogtemeter er vijftig horizontaal af en beide andere varianten zelfs 53 m.
Op basis van de S12 heeft het Amerikaanse bedrijf Dzyne een surveillance- en verkenningsdrone ontworpen die tot 80 uur kan vliegen op een hoogte van 25.000 ft (7.620 m) met een technische lading van 200 kg. Dat toestel staat te boek Dzyne ULTRA (Unmanned Long Range Endurance Aircraft).
Het Franse Safran Electronics and Defense ontwierp vervolgens op basis van de Ecarys ES15 de ASP S15 Patroller UAV voor surveillance, bescherming van grondtroepen en elektronische oorlogsvoering. Deze variant kan tien tot twintig uur in de lucht blijven en een totale nuttige last van 350 kg vervoeren bij een uiterst lage radar- en infraroodsignatuur. Het toestel heeft een camera aan de voorkant en twee externe bevestigingspunten onder de vleugels. De Patroller is inmiddels besteld door het Franse leger en Griekenland.
Belgische leiding
In 1998 kocht Olivier de Spoelberch uit België zijn eerste Stemme. In die tijd hadden klanten de mogelijkheid om tegelijk met de aankoop van hun vliegtuig aandelen in het bedrijf te nemen. Dit is ook wat zijn landgenoot Luc Thijs later deed. Momenteel zijn Spoelberch en Thijs de meerderheidsaandeelhouders van het Duitse luchtvaartbedrijf.
Het managementteam – eveneens geheel Belgisch – bestaat uit PPL gebrevetteerde piloten. In 2021 werd Benjamin de Broqueville, die ook het vliegveld van Namen beheert, CEO van Stemme GmbH. Hij leidt het bedrijf samen met algemeen directeur Koenraad Geurts.
Twee oprichters van het in 2022 ter ziele gegane Belgische merk Sonaca Aircraft, Pierre Van Wetter en Carl Mengdehl, zijn ook toegetreden tot dit team, de eerste als commercieel directeur, de tweede als technisch directeur. Philippe Lengert is hoofd certificering. Daarnaast is André Liebs hoofd productie en Peter Köppel accountable manager.
